Leerkrachten in het basisonderwijs bieden onderwijs aan vaak overvolle klassen. Door het Passend Onderwijs, dat in augustus 2014 is ingevoerd (Rijksoverheid, 2014), kampen veel leerkrachten met een enorme werkdruk. Scholen hebben een zorgplicht en zijn hierdoor verantwoordelijk om alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben een goede onderwijsplek te bieden. Er zijn minder financiële middelen ter beschikking en het is eerder regel dan uitzondering dat er één of meerdere ‘speciale’ kinderen in de klas zitten. Met speciale kinderen bedoel ik jeugdigen met bijvoorbeeld autisme of AD(H)D; vaak met beperkingen die het lastig maken om in een drukke klas te kunnen leren en ontwikkelen.

Speciaal onderwijs niet meer vanzelfsprekend

Het is voor deze kinderen helaas niet meer vanzelfsprekend om een plekje te krijgen binnen het speciaal onderwijs. Sinds de invoering van het Passend Onderwijs, moet er een toelaatbaarheidsverklaring aangevraagd worden door de desbetreffende school bij het samenwerkingsverband. Deze toelaatbaarheidsverklaring is een bewijs dat een kind recht heeft op speciaal onderwijs. Een ‘deskundige’ krijgt allerlei documenten in te zien over het kind en bepaald aan de hand daarvan of deze recht heeft op speciaal onderwijs. Vanwege de bezuinigingen in het onderwijs en ook vooral in het speciaal onderwijs, worden de ‘wat lichtere gevallen’ (zoals dat in de wandelgangen genoemd wordt) dus binnen het regulier onderwijs geplaatst. Van leerkrachten wordt ineens verwacht dat ze op een adequate manier onderwijs én begeleiding kunnen bieden aan deze kinderen, terwijl zij hier niet voor geschoold zijn. En daarnaast natuurlijk ook alle andere achtentwintig leerlingen voldoende aandacht geven en zorgen dat het onderwijsprogramma binnen een bepaalde tijd doorlopen wordt. Chapeau voor deze leerkrachten, die elke dag weer met volle moed aan het werk gaan en hun leerlingen moeten klaarstomen voor het voortgezet onderwijs.

Leerhulpmiddelen als Fidget Toys kunnen uitkomst bieden

Wat enorm helpend kan zijn in de klas, is het gebruik van leerhulpmiddelen. Deze zijn er in allerlei soorten en maten, met verschillende functies. Bij kinderen met bijvoorbeeld autisme of AD(H)D verloopt de verwerking van informatie, die vanuit de zintuigen binnenkomt, niet zo vanzelfsprekend als bij anderen. Zij nemen informatie maar gedeeltelijk waar, ervaren prikkels minder sterk of sterker dan leeftijdsgenoten. Voor deze kinderen is het fijn om een hulpmiddel te gebruiken om zich beter te kunnen concentreren, luisteren en leren. Een voorbeeld van zo’n leerhulpmiddel is een Fidget Toy. Vrij vertaald: friemel speelgoed. Het is wetenschappelijk bewezen dat friemelen zorgt voor een snellere informatie opname, voor een verhoogde cognitieve capaciteit en voor stress bestendigheid. Het kalmeert dus kinderen die snel overprikkeld zijn, activeert kinderen die onderprikkeld zijn en het laat ze informatie beter in zich opnemen. Daarnaast zijn de Fidget Toys natuurlijk ook goed voor de ontwikkeling van de fijne motoriek en coördinatie en wanneer met beide handen gefriemeld wordt activeert het beide hersenhelften. Een goede gadget met therapeutische functies dus!

Fidget Spinner

Momenteel is een van de Fidget Toys een grote rage: de Fidget Spinner. Je hebt ze niet kunnen missen de afgelopen weken. De Fidget Spinner is een draaischijf die in 1993 is bedacht door Catherine Hettinger. Omdat het nu zo’n rage is bij alle kinderen, is het op veel scholen verboden om de spinner mee te nemen. Erg jammer voor de kinderen die er echt baat bij kunnen hebben! Je hebt de spinners in verschillende kleuren en verschillende kwaliteit. Zo maken de goedkopere varianten een zoemend geluid, waardoor het nogal storend kan zijn in de klas wanneer alle kinderen het gebruiken. De wat duurdere variant, met zwaardere kogellagers, maakt geen geluid en is daardoor niet storend voor de omgeving.

Er zijn veel meer van dit soort Fidget Toys. Zo heb je bijvoorbeeld de Tangle. Deze is opgebouwd uit een serie boogjes van 90 graden. Door een slim kliksysteem zijn deze met elkaar verboden en dus ook eenvoudig los te maken. Hierdoor kan de Tangle eindeloos veel vormen aannemen en kun je haar eindeloos bewegen. Deze Fidget Toy is perfect voor het stimuleren van beide hersenhelften! Een andere Fidget Toy die ik onder de aandacht wil brengen is de Friemelkubus, in het engels: Fidget Cube. De kubus bevat zes verschillende vlakken (draai, adem, klik, glijd, flip, rol) met ieder zijn eigen friemelfunctie. Heb je kinderen met autisme of AD(H)D in de klas die baat zouden kunnen hebben bij een van deze Fidget Toys? Verbied het niet, maar zorg ervoor dat er momenten zijn dat deze kinderen hiervan gebruik kunnen maken, op zo’n manier dat het de andere kinderen in de klas niet stoort. Ook zou het een mooi moment zijn om het onderwerp Fidget Toys en wat deze voor functie hebben voor kinderen met autisme of AD(H)D eens open te gooien tijdens een groepsgesprek in de klas. Er is altijd ruimte voor meer begrip en acceptatie voor deze speciale kinderen!

Leerkrachten in het basisonderwijs bieden onderwijs aan vaak overvolle klassen. Door het Passend Onderwijs, dat in augustus 2014 is ingevoerd (Rijksoverheid, 2014), kampen veel leerkrachten met een enorme werkdruk. Scholen hebben een zorgplicht en zijn hierdoor verantwoordelijk om alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben een goede onderwijsplek te bieden. Er zijn minder financiële middelen ter beschikking en het is eerder regel dan uitzondering dat er één of meerdere ‘speciale’ kinderen in de klas zitten. Met speciale kinderen bedoel ik jeugdigen met bijvoorbeeld autisme of AD(H)D; vaak met beperkingen die het lastig maken om in een drukke klas te kunnen leren en ontwikkelen.

Speciaal onderwijs niet meer vanzelfsprekend

Het is voor deze kinderen helaas niet meer vanzelfsprekend om een plekje te krijgen binnen het speciaal onderwijs. Sinds de invoering van het Passend Onderwijs, moet er een toelaatbaarheidsverklaring aangevraagd worden door de desbetreffende school bij het samenwerkingsverband. Deze toelaatbaarheidsverklaring is een bewijs dat een kind recht heeft op speciaal onderwijs. Een ‘deskundige’ krijgt allerlei documenten in te zien over het kind en bepaald aan de hand daarvan of deze recht heeft op speciaal onderwijs. Vanwege de bezuinigingen in het onderwijs en ook vooral in het speciaal onderwijs, worden de ‘wat lichtere gevallen’ (zoals dat in de wandelgangen genoemd wordt) dus binnen het regulier onderwijs geplaatst. Van leerkrachten wordt ineens verwacht dat ze op een adequate manier onderwijs én begeleiding kunnen bieden aan deze kinderen, terwijl zij hier niet voor geschoold zijn. En daarnaast natuurlijk ook alle andere achtentwintig leerlingen voldoende aandacht geven en zorgen dat het onderwijsprogramma binnen een bepaalde tijd doorlopen wordt. Chapeau voor deze leerkrachten, die elke dag weer met volle moed aan het werk gaan en hun leerlingen moeten klaarstomen voor het voortgezet onderwijs.

Leerhulpmiddelen als Fidget Toys kunnen uitkomst bieden

Wat enorm helpend kan zijn in de klas, is het gebruik van leerhulpmiddelen. Deze zijn er in allerlei soorten en maten, met verschillende functies. Bij kinderen met bijvoorbeeld autisme of AD(H)D verloopt de verwerking van informatie, die vanuit de zintuigen binnenkomt, niet zo vanzelfsprekend als bij anderen. Zij nemen informatie maar gedeeltelijk waar, ervaren prikkels minder sterk of sterker dan leeftijdsgenoten. Voor deze kinderen is het fijn om een hulpmiddel te gebruiken om zich beter te kunnen concentreren, luisteren en leren. Een voorbeeld van zo’n leerhulpmiddel is een Fidget Toy. Vrij vertaald: friemel speelgoed. Het is wetenschappelijk bewezen dat friemelen zorgt voor een snellere informatie opname, voor een verhoogde cognitieve capaciteit en voor stress bestendigheid. Het kalmeert dus kinderen die snel overprikkeld zijn, activeert kinderen die onderprikkeld zijn en het laat ze informatie beter in zich opnemen. Daarnaast zijn de Fidget Toys natuurlijk ook goed voor de ontwikkeling van de fijne motoriek en coördinatie en wanneer met beide handen gefriemeld wordt activeert het beide hersenhelften. Een goede gadget met therapeutische functies dus!

Fidget Spinner

Momenteel is een van de Fidget Toys een grote rage: de Fidget Spinner. Je hebt ze niet kunnen missen de afgelopen weken. De Fidget Spinner is een draaischijf die in 1993 is bedacht door Catherine Hettinger. Omdat het nu zo’n rage is bij alle kinderen, is het op veel scholen verboden om de spinner mee te nemen. Erg jammer voor de kinderen die er echt baat bij kunnen hebben! Je hebt de spinners in verschillende kleuren en verschillende kwaliteit. Zo maken de goedkopere varianten een zoemend geluid, waardoor het nogal storend kan zijn in de klas wanneer alle kinderen het gebruiken. De wat duurdere variant, met zwaardere kogellagers, maakt geen geluid en is daardoor niet storend voor de omgeving.

Er zijn veel meer van dit soort Fidget Toys. Zo heb je bijvoorbeeld de Tangle. Deze is opgebouwd uit een serie boogjes van 90 graden. Door een slim kliksysteem zijn deze met elkaar verboden en dus ook eenvoudig los te maken. Hierdoor kan de Tangle eindeloos veel vormen aannemen en kun je haar eindeloos bewegen. Deze Fidget Toy is perfect voor het stimuleren van beide hersenhelften! Een andere Fidget Toy die ik onder de aandacht wil brengen is de Friemelkubus, in het engels: Fidget Cube. De kubus bevat zes verschillende vlakken (draai, adem, klik, glijd, flip, rol) met ieder zijn eigen friemelfunctie. Heb je kinderen met autisme of AD(H)D in de klas die baat zouden kunnen hebben bij een van deze Fidget Toys? Verbied het niet, maar zorg ervoor dat er momenten zijn dat deze kinderen hiervan gebruik kunnen maken, op zo’n manier dat het de andere kinderen in de klas niet stoort. Ook zou het een mooi moment zijn om het onderwerp Fidget Toys en wat deze voor functie hebben voor kinderen met autisme of AD(H)D eens open te gooien tijdens een groepsgesprek in de klas. Er is altijd ruimte voor meer begrip en acceptatie voor deze speciale kinderen!